रामेश्वर मिश्रण श्रेष्ठ
- थाय् बिजेश्वरी ससुख्वात १५ वडा , येँ
- शिक्षा स्नातक (ब्यवस्थापन), स्नातकोत्तर (नेपालभाषा)
- पुर्व नायः लुमन्ति दबू,
- सल्लाहकार, ससुख्वाट टोल सुधार
- कार्यकारी निर्देशक याक यति ह्याण्डीक्राफ्ट
नेपालभाषा साहित्य लेखनपाखे छिगु पला गुवलें निसें न्ह्यात ?
साहित्यय् रुचि ला जि मचाबलय्निसें हे दुगु खत तर नेपालभाषा साहित्यया खँ धायेबलय् चाहिँ जि ब्वनागु स्कुल परोपकार आदर्श मा. वि., भिंद्यः त्वाःपाखें दँय् दँय् पिदनिगु स्कुलया स्मारिकाय् कविता च्वयाः सुरु जूगु खः । जितः नेपालभाषा व नेपालभाषा साहित्य प्रति मोह ब्वलंगुया श्रेय जिमि स्कुलया हेडमास्टर हनेबहःम्ह भाजु हितकरवीर सिं कंसाकारजु खः । वय्कलं ब्वंकिगु, थुइकिगु वय्कःया प्रभावकारी शैली जितः अझ नं झलझल लुमं । अनं लिपा छुं छुं कविता नेपालभाषाया न्हिपौ “विश्वभूमि“ पत्रिकांय् पिदनेवं जितः थ्व ख्यलं अझ अप्वः आकर्षित याःगु व जितः हःपाः जूवंगु खः ।
थुखेपाखे आकर्षित जूगुया छुं विशेष घटना दु कि ?
जितः मचांनिसें साहित्य न्यने तसकं यः । विशेषयानाः कविता, चीबाखं, बाखं । छगु घटना थन न्ह्यथने मन जुल । जि झिंनिदँ ति दु बलय् रेडियो नेपालं प्रशारण जुइगु गीति कथा न्यनाः छन्हू जितः नं खुब गीति कथा च्वये मन जुल, अले जिं अबलय् निगुति पन्नाया छपू बाखं व व बाखंया बिचय् बिचय् उकियात ल्वःगु नेपाली म्ये नं निझ्वः निझ्वःति तयाः छगू कपिइ च्वया तयागु तर जिमि माइलिम्ह ततां गथे गथे खंका व कपि सकसितं क्यना जूगु घटना जितः सदां लुमं ।
छिगु साहित्य लेखन विधा विशेषकथं गुखेर दु ?
जिगु साहित्य लेखन विधा धइगु विशेष याना कविता, गजल व हाइकु खः । थुकिया मू कारण जिगु विचारय् थुपिं चीहाकः जुया नं थौंया व्यस्त आधुनिक समाजयात अर्थात पाठकतय्त पूवंक थःगु विचार, सन्देश संप्रेशन यायेत सफल विधाथें जिं तायेका ।
थौंकन्हे नेपालभाषा साहित्यया विविध गतिविधि जुयाच्वंगु खनेदु, गुलि त सन्तुष्ट जुया दिया ?
थौंकन्हेया नेपालभाषा साहित्यया गतिविधित गुलिनं जुयाच्वंगु दु उकिंइ उलि सन्तुष्टि जुयेफइकथंया प्रभावकारीता खनेदयाच्वंगु मदु । तर निरन्तररूपं गुलिनं थुकिइ सनाजुयाच्वंगु संस्था, समाज वा व्यक्तित्वपिं दु वय्कःपिनिगु हौसला, भाषा साहित्य प्रतिया मोह, कुतःयात झीसं फक्वः तिबः व कदर मयासें मगाः ।
तर नेपालभाषा साहित्यय् न्हापाया पुस्ताया गुलि साधना दुगु खः आः झन अप्वयेमाःगु मखु ला ?
खः, थ्व न्ह्यसः खायुगु सत्य जुयाः झीगु न्ह्यने निभाः जःथें छर्लङ्ग दनाच्वंगु हे दु ।न्हूपिं साहित्य स्रष्टापिंके न्हापाया पुस्तापिंके थें साहित्य साधना खनेदयाच्वंगु ला मदुगु हे खत तर थथे जूगुया मुख्य कारण थौंया अतिकं व्यस्त जीवनशैली हनेमाःगु आधुनिक समाजया बाध्यता नं खयेफु ।
थौंकन्हे साहित्य प्रस्तुतिया विविध माध्यमत फेसबुक, इन्टरनेट दु तर अय्नं साहित्य च्वइपिनिगु ल्याः व ब्वमिपिनिगु ल्याः अप्वये मफूगु छाय् जुइ ?
खः, साहित्य प्रस्तुतिया विविध माध्यमतय्गु सहजताया बाबजुद नं साहित्य सिर्जना याइपिनिगु ल्याः म्हो जक जुयाच्वंगु दु । थ्व यथार्थ खः । थुकिया कारण जिगु विचारय् पुलां पुस्ताया अधिकांश स्रष्टापिंसं थजागु माध्यम छ्यलाच्वंगु मदु अले नापं न्हू पुस्तायाके दक्कले न्हापां ला मां भाय् प्रतिया मोह तसकं तसकं म्हो जुजुं वनाच्वंगु हे मुख्य कारण खःथें च्वं ।
झीगु भाषाया साहित्य कृतिया स्तर गुकथं लने छिं ?
निरन्तर न्ह्यानाच्वनिगु ईया ह्यूपाः नापं झीगु समाजया रहनसहनलिसें झीगु भाषाया साहित्य रचनाया नं विषय वस्तु, प्रस्तुति शैली अले धारनं फरक जुयाःतुं न्ह्याः वनीगु स्वाभाविक हे खत । तर झीगु भाषाया साहित्य कृतिया सवालय् संख्यात्मकरूपं निरन्तर प्रकाशन जुया हे च्वंसां गुणात्मकरूपं अर्थात ब्वने त्वःफिके मजिउगु सफू थें पाठकतय्सं तायेकिगु कथंया कृतित धाःसा तसकं म्हो जक पिदनाच्वंगु दु थें जिं तायेका ।
नेपालभाषा साहित्य लेखनय् न्हू पुस्ताया च्वमिपिनिगु स्थिति छु दु ?
नेपालभाषा साहित्य लेखनया न्हू पुस्तायात कयाः झीसं उलि उत्साह वा सन्तोष तायेकेगु अवस्था खनेमदु । मुख्य खँ ला न्हूगु पुस्तायात थुखेपाखे झीसं आकर्सित याये हे फयाच्वंगु मदु । थुकिया मुख्य कारण ला न्हूगु पुस्तायात पुलांगु पुस्तां क्यनेमाःगु उचित मार्ग दर्शन, हौसला व उमित थुखेपाखे आकर्शित यायेगु वातावरणया सिर्जना यायेगु ज्या तसकं कमहे जक जुयाच्वंगु दु ।
मेमेगु देशय् विकसित जुयाच्वंगु अनेक वैचारिकधारत झीगु साहित्य लेखनय् नं खनेदुला ?
जिगु विचारय् गथे नेपाली खस भाषाया साहित्यय् मेमेगु देशय् विकसित जुयाच्वंगु अनेक वैचारिक धारतय्गु प्रभाव गुलि खनेदु अजागु प्रभाव झीगु साहित्य लेखनय् एकदम म्हो जक प्रयोग जुयाच्वंगु दु थें जिं तायेकाच्वना । सखे थ्व विषयस अध्यन यायेगु कमी हे थुकिया कारण खयेफु ।
झीगु भाषाय् नं ब्वनामि व च्वमिपिं अप्वयेकेगु निंतिं गुजोगु ज्याझ्वः जुइमाःथें च्वं ?
नेवाः साहित्यया ब्वँमि म्हो जूगुया मुख्य कारण ला सरकारया खस भाषा बाहेक मेमेगु भाषायात उपेक्षित तवरं स्वयेगु भाषानीति नापं झीके मांभाय् प्रति मोहया कमी जुजुं वंगुलिं हे खः । थ्वहे कारणं यानाः नेवाः भाय् ल्हाइपिं, न्हूगु पुस्तायात भाय् ल्हायेगु, च्वयेगु, थुकिया महत्व गरिमायात थुइकाबिइपिं, स्यनाबिइपिं सकतां अभाव जुयाच्वंगु कारणं यानाः हे छगू निश्चित आकारय् जक थुकिया च्वमिपिं, ब्वँमिपिं ल्यनाच्वंगु खः थें ताः । झीगु साहित्यया च्वमि, ब्वँमिपिं अप्वयेकेगु अर्थात थुकिया विकासया लागि झीगु साहित्ययात आधुनिकीकरण यायां गुणात्मक रूपं न्ह्यःने यंकेगु दीर्घकालीन सोचया तसकं आवश्यकता जुइधुंकुगु दु । थुकिया लागि…..
गथेकिः
१) दकलय् न्हापां ला मस्तय्त ल्वय्क साहित्य, कार्टुन, कमिक्स पिथनेमाल गुकिं मचांनिसें हे इमि नेवाःभाय् प्रति इमिगु च्यूताः अप्वइ ।
२) नेवाः साहित्यया विविध विधाया विज्ञत च्वनाः गहन अध्ययन यानाः बिस्कं बिस्कं बिधाया बिस्कं बिस्कं स्यल्लागु सिद्धान्तपरक सफूत प्रकाशन यायेगु,
३) च्वमिपिंसं थःगु रचना प्रकाशन यायेबलय् संख्यात्मक स्वयां गुणात्मकताय् ध्यान बिइगु,
४) गनं नं साहित्यिक ज्याझ्वःत जुइबलय् आयोजक व सर्जकपिंसं थःगु प्रस्तुतिकरण आकर्षक ढंगं यायेगु । नेवाः साहित्यया ब्वनामि अप्वयेकेगु थ्व नं छगू उपाय खः गुकिया अभाव आः झीसं स्पष्ट रूपं अनुभव याना हे च्वनागु दु
५) स्कुल, कलेजस्तरय् नेवाः साहित्यिक ज्याझ्वः व प्रतियोगितात निरन्तर रूपं न्ह्याका यंकेगु ।
साहित्य लेखनय् आः छिगु योजना छु दु ?
थौंकन्हे जि भचाभचा गजल व हाइकु विषयस अध्यन यानाच्वनागु दु । अले भविस्यय् छगू गजल संग्रहनं पिकायेगु विचार दु ।
छिगु कृति सफू पिदंगु ÷ पिदने त्यंगु दु कि ?
जिगु सम्पादनय् लुमन्ति दबूपाखें नेपालभाषाया स्नातकोत्तर तगिंया अनुसन्धान पत्रया “मूति“ सफू पिदने धुंकुगु दुसा याकनं हे छगू चिनाखँ मुना पिथनेगु तयारी दु ।