नेपालभाषा साहित्यय् चिबाखं विधा उतिकं लोकंह्वाना च्वंगु दु । चिबाखं च्वयेगु ज्याय् न्हू ढङ्ग, प्रविधि व तरिकाया नं विकास जुयाच्वंगु दु । थुकिया छगू दसि नरेश अमात्यया ‘नीलः’ चिबाखं मुना खः ।
चिबाखं धायेबलय् सामान्यतया छगू हे विषयवस्तुयात कथानक दयेकाः च्वयातःगु बाखंयात धायेगु याः । तर कथानक मदुगु – प्लटसेस बाखं च्वयेगु शिल्पीं बाखं साहित्ययात हे न्हू आयाम बियाब्यूगु दु । थुज्वःगु हे शिल्पी दुने आः बचाःहाकःगु बाखंया न्हू शैलीकथं कवितात्मक शैलीं गद्य च्वयेगु न्हू पहः नं खनेदु । अझ चिबाखंयात हे चित्रया माध्यमं न्ह्यब्वयेगु शैलीया न्हू प्रयोग नीलः चिबाखं मुना सफूदुने खनेदु ।
पद्य वा गद्य कविता विधाय् विम्व, प्रतीक छ्यलाः थःगु भाव प्वंकेगु याना च्वनी । भावया माध्यमं हे सन्देश बिया च्वनी । थुकिया छ्यलाः आः चिबाखं दुने नं सम्भव दु, व सफल नंजू धयागु दृष्टान्त नीलः चिबाखं मुना दुने ब्वँनामिपिन्सं अपुक हे थुइके फइ ।
नीलः चिबाखं सफूदुने ८१ पू चिबाखं दुथ्यानाच्वंगु दु । फुक्क हे बाखंयात कोलाज चित्र न्ह्यब्वयेगु कुतः खने दु । थुज्पःगु चित्रया दुने अनेक कल्पना ब्वयेगु याइ, च्वमि जक मखु ब्वँमिं नं अनेक कल्पनाय् दुनाः चिन्तन मनन यायेगु याना च्वनी । बाखं जक सरर् ब्वनाः बाखं थुइकेगु स्वयां थुकि दुथ्याकातःगु आर्टयात नं दुवालाः बाखंया भाव थुइकेगु ब्वँनामितय्गु निंतिं छगू हाथ्या नं खः ।
नीलः चिबाखं मुना नेपालभाषा चिबाखं साहित्यया छगू न्हू प्रयोग खः । फुक्क हे चिबाखंया भाव, विम्व, प्रतिक सशक्त खनेदु थें उकिया सन्देश नं उलि हे प्रभावकारी खनेदु ।
चिबाखंया प्रस्तुती नेवाः समाज दुने ब्वलनाच्वंगु व्यथा, सामाजिक समस्या, मनोभाव, संस्कृति दुनेया विसंगती, विकृति हे खः । थुज्वःगु घटना गुलिखे विम्वतातम्क जुयाच्वंगु दु । ताःहाक बयान यायेथाय् छुं छना प्रतिक न्ह्यब्वयाः चिबाखंया सन्देश विइत चिबाखं च्वमि ताःलाःगु दु ।
भाषा सरल, सौम्य व संक्षीप्त जूगुलिं ब्वनामितय्त अतिकं प्रभावित यायेफयाच्वंगु दु । बाखं ब्वने हे क्वमचाःनि थें च्वनीबलय् बाखं क्वचाये धुंकिं । काचाक्क बाखं नं छु सन्देश बिइत्यन धयागु सहज अनुमान मजूसां चिबाखंयात भतिचा मनन् यायेबलय् बाखंया सन्देश, आशय नं नुगः व दिमागयात प्रभावित याइ ।
नरेश अमात्य नेपालभाषा चिबाखं साहित्यया छम्ह प्रतिनिधिमूलक चिबाखंमिं थें हे खनेदु । पाश्चात चिबाखं साहित्यया अध्ययन व अनुशीलनं वय्कः छम्ह सशक्तम्ह चिबाखंमि जुइत ताःलाइगु खनेदु ।
