“ आःया घडी झीगु संगीत ख्यः ल्यूने लानाच्वंगु महसूस जू । ” – अमरराज शर्मा राजोपाध्याय

 अमरराज शर्मा राजोपाध्याय

• जन्म    २००८ श्रीपञ्चमी, यल, गाः बहा
• शिक्षा    आइ.ए
• मां       स्व. ऋदेश्वरी राजोपाध्याय
• बा       स्व. पंण्डित जलेशानन्द राजोपाध्याय (नेपाःया न्हापाम्ह इसराज वादक रेडियो आर्टिष्ट)
• सिरपा  २०३४ झी झी सौगः यल (जिल्लाब्यपी संगीत – सःलय् न्हाप)
•            २०३७ ब्वाला क्लब, जिल्लाब्यापी संगीतय् न्हाप
•            ११३० पेजथ्री अवार्ड उत्कृष्ट मिजं सः
•            ११३३ पेजथ्री अवार्ड उत्कृष्ट संगीत
•            ११२७ दान्यहिरा सिरपा
• कृति     एकल संगीत – आस्कुति, निभाः लुइवं
•            अजर अमर – २
•            अजर अमर – १ एकल सः

वंगु दँय् छिगु एकल साँझ व सम्मान क्वचाल, थुगु दँय् छितः लाइफ टाइम ऐचिभमेन्ट लःल्हायेगु घोषणा जूगु दु, गथे तायेको दिया ?

नेवाः भाय्या न्हापां खुसिइ तःजिक जुइत्यंगु नेपालभाषा स्टार म्यूजिक अवार्डया ज्याझ्वलय् लाइफ टाइम अचिभमेन्ट अवार्ड काये खनीगु अथवा जितः छाय् पिइगुत्यंगुलिं जि तसकं लय्ताः ।

करिवन प्यंगु –न्यागू दशक नेपालभाषाया सांगीतिक ख्यलय् छिं ज्यायाना दीधुंकूगु दु, उपलब्धी गुलि तायेका दिया ?

उपलब्धी धयागु हे आत्मसन्तुष्टी खः ।

छि सन्तुष्ट दु ?

आत्मसन्तुष्टी कायेफूगु धयागु हे तःधंगु खँ खः । उकिं जि सन्तुष्ट ।

नेपालभाषाया ख्यलय् छिगु प्रवेश गुकथं जुल ?

न्हापांला जि छम्ह नेवाः खः । दबू प्याखँपाखें जि संगीत ख्यलय् लाःगु खः । वि.सं. २०२८ सालपाखे थक्वाः देशय् ‘जातया भेद’ नांया दबूप्याखँ – पूधा प्याखँ पासापिन्सं घ्वात्तुघ्वागुलिं ज्यूज्यू थे थम्हं हे च्वया । फु फु थें थम्ह हे प्याखनय् निर्देशन याना । प्याखनय् म्ये नं माःगु ला जु हे जुल । मंगलाचरण म्ये, ज्वः म्ये, दुखान्त म्ये नं सःसःथे थम्ह हे च्वया । लय् छता धाःसा थःम्ह तयेमफुगुलिं हिन्दी म्येखय् म्येया लय् तयागु खः । मेगु नं जिं थक्वाः देशय् ‘चिरिमां’, ‘ह्याउँनिभाः’ व गोविन्द चिकंमूया ‘जागृती’ नांगु प्याखँ स्यना । दक्वसिवे लिपांगु जागृती प्याखनय् जि थःत संगीतकारकथं नं थःगु नां दर्ता याना अन, उबलेया परिवेशय् । थ्व हे कथं आः तक्क मद्दीक्क संगीत ख्यलय् जिगु पलाः न्ह्यानाच्वंगु दु ।

नेपालभाषायात राज्यया दमन भाषिक नीतिं तसकं उत्पीडनय् लाकाल, थुकिया विरुद्ध संघर्ष जुल, झीगु सांगीतिक गरिमा थहाँ वःगु खःला ?

भाषिक दमनया आः तक्क हे दनी । राज्यं थनया प्रत्येक भाषात उत्थान व संरक्षण जुइगु नीति नियमत लागु याःगु मदुनि, जिं स्वयेबलय् । उकिं सांगीतिक गरिमा गनं थहाँ वइ ? बरु झीसं हे फुसां मफुसां झीगु सांस्कृतिक ख्यः थपू यायेत थःथःगु ब्वलय् तयाः जुयागु दु । थुकिइ धाःसा गर्व ताः ।

तर न्हू पुस्तायाके थुजोगु जोश जाँगरया अभाव खने दु धाइनी ?

दमन यानातःगु स्वयेबलय् ला थौंया ल्याय्म्हतय्के नं जोश, जाँगर स्वस्फुर्तरूपं वयेमाःगु खः । तर वयाच्वंगु मदु । छाय्धाःसा थन झीथाय् देशय् माध्यम भाषाया नामं खँय् भाय् छगूयात जक स्थान बियाच्वन । रेडिओ, टि.भी, अड्डा अदालत, कलेज, स्कुल न्ह्यथाय् वंसां स्वसां व हे खँय् भाय् छ्यलेमाःगु बाध्यतां न्हूगु पुस्ताया चेतना व जाँगरयात त्यलातःगु दु ।

 नेपालभाषाया साहित्यिक जागरणय् म्ये रचनाया भूमिका मेमेगु साहित्यिक विधा स्वयां गुकथं फरक दु ?

मेमेगु विधा सिबे संगीत विधां मनूतय्गु नुगः याकनं सालेफु । म्येयात लसय् हनाः न्यंकेबलय् लय्या माध्यमं मनूतय्गु नुगलय् दुनेथ्यंक थिया बी फुगु तागत दुगुलिं जागरण हयेगुलिइ संगीत न्ह्यने लाः । थुकथं फरक खंका जिं ।

छि म्येहालामि, रचनाकार अले संगीतकर्मी, छुकि थःत अब्बल तायेका दिया ?

संगीत तयेगुली जिगु मन यक्व क्वसाः । अय्जूगुलिं संगीतकःमि हे जिं थःत अब्बल ताः ।

छगू इलय् नेपालभाषा सागीतिक ख्यः अतिकं लोकंह्वा, थौं कन्हेया वस्तुस्थिति छु दु ?

न्हापा थाय् थासय् त्वाः त्वालय् संगीत ज्याझ्वःत यक्व जू । थौंकन्हे उलि मजू । छेँय् च्वना न्ह्यागुं स्वये दु । थ्व यान्त्रिक युगया देश–देसावरय् बांबांलाःगु म्येत कोथाय् च्वना हे न्यने दु, स्वये दु । थुकिइ नं यक्वः हे पाका बिल । आःया घडीइ झीगु संगीत ख्यः ल्यूने लानाच्वंगु महशूस जू ।

कमि कमजोरी चिइकेत गज्याःगु पला ल्ह्वनेमाः, सुनां ल्ह्वनेमाः ?

बांबांलाःगु अंग्रेजी म्ये, हिन्दी म्ये नापं टक्कर कायेफइगु स्तरीय म्ये सृजना याये फःसा झीगु संगीत ख्यः नं चकनी । संगीतकःमिपिन्सं हे थज्याःगु आजु तयाः न्ह्यावन धाःसा कमजोरीत चीकाः न्ह्यावने फइ ।

आधुनिक बाजा गाजाया नामय् झीगु मौलिक बाजागाजा गुकथं प्रभावित जुयाच्वंगु दु ?

झीगु बाजागाजा छ्यलेमाः धयागु सकसिनं वाःचाः साइड बाइ साइड छ्यलाच्वंगु नं खंकेफु । तर गुलि जुइमाःगु खः उलि जुयाच्वंगु मदु । छ्यलेमाःया नामय् जक सां छ्यलाच्वंगु दु । थ्वयात सकरात्मककथं कायेमाः ।

थुकि थःगु हे मौलिक बाजा गाजाया संरक्षण जुइ म्वाला ?

थःगु लजगा संरक्षण जुइगु धयागु, यायेगु धयागु खँय् दुवालेगु खःसा न्हापां ला छगू पुस्तां मेगु पुस्तायात बाजा थायेगु स्यनेमाः नापं झीगु पहिचान थ्व हे बाजागाजां नं बियाच्वंगु दु धयागु खँ न्हूपुस्तायात थुइका बीमाः । झी छुं नं जात्राबलय् बाजं थाना वनेमाःगु चलनयात त्वःफिके मज्यू, निरन्तरता बिया च्वनेमाः अले आधुनिक म्ये नं थःगु बाजाथाजात धिसिलाक्क छ्यलेगु यात धाःसा संरक्षण जुया तुं च्वनी ।

थ्व ख्यःया छिगु लोमंके मफइगु छु घटना ?

थुबले हे धकाः ला धाये मफुत जिं । जितः गन तक ताल सखे वि.सं. २०४१/४२ या दँ पाखेया खँ खः जुइमाः, उबले जिमिगु पुचःया नां ‘क्षितिज परिवार’ खः । व हे क्षितिज परिवारं नेवाः हुलाप्याखँत, नेवाः प्रहशन, नेवाः म्येत ज्वनाः थिमिइ छगू ज्याझ्वः उकिसकनं न्ह्याइपुक्क बांलाक्क दबू दयेकाः समाः यानातःगु । अनंलि जब ज्याझ्वः न्ह्याकेत क्षितिज परिवारया उगु इलय्याम्ह जिमि नायः अतिकं हनेबहःम्ह जिमि स्याःन्याम्हमदुम्ह साहित्यकार पासा श्याम दासया सभापतित्वय् न्ह्याके धकाः खँ जुल । यद्घोषण नं जुल । श्यामदासं सभापतिया आशन नं ग्रहण यात । उबले हे आकाझाकां गनं व गनं व जुइक नीम्ह निन्याम्ह पुलिसत छबथां दबुलिइ जायेक दनाः ‘यहाँ कार्यक्रम गर्न पाइन्दैन’ धकाः धाल, अले ला घाराघुरु जुल । स्वकुमित विस्युंवन । उबले श्यामदासं छाय् ज्याझ्वः यायेमज्यू धकाः ततःसलं न्यन । लिसलय् ‘माथिको आदेश’ । आखिर जिपिं लिहाँ वया । थ्व घटना गबलें ल्वःमनि मखु जितः ।

छिगु लिपाया ग्वसाः छु दु ?

योजना हे थ्यंक ला छुं मदु । थौंकन्हे संगीतिपाखे जिं मुक्तक च्वयेगु, गजल च्वयेगुपाखे जिगु नुगः क्वसाः । अय्धकाः जि गजलकार मखु । च्वयेगु पाखे कुतल् जक जुयाच्वनीगु खः । बस थुलि हे ।