नेपाल सरकारप्रमुख प्रधानमन्त्री केपी ओली मुलकया प्रशासन भ्रष्टाचारमुक्त व शून्य सहनशील दयेकेगु धकाः भाषण याना जूसां नं लक्ष्यय् थ्यने फयाच्वंगु मदु । थःगु हे मन्त्रीमण्डलया प्रभावशाली मन्त्री एवं सरकार प्रवत्ताया कमिसन घूसया अडिओ सार्वजनिक जुल नं भ्रष्टाचारीतय्त कारवाही याःगु खनेमदुनी ।
मुलुकय् भ्रष्टाचार उन्मुलनया निंतिं अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोग अतिकं सकृय जुयाच्वंगु दु । इलय्ब्यलय् सरकारी कर्मचारीत घूससहित रंगेहात ज्वन धयागु समाचारनं पिदनेगु याm । तर रंगेहात घुस सहित ज्वंपिं १७ म्ह आरोपीतय्त अदालतपाखें सफाइ ब्यूगु दु । रंगेहात घुससहित ज्वनेगुयात भ्रष्टाचार मुद्दाया दकले तःधंगु प्रमाण मानेयाइ । तर, अथे ज्वंपि कर्मचारीपिन्त हे धमाधम सफाइ बीगु ज्या अप्वया वःगु दु । रंगेहात ज्वंपिं कर्मचारीपिन्सं तक्कं सफाइ कायेवं संस्थागत भ्रष्टाचार याइपिनिगु हौसला झन हे बुलण्ड जुइगु संभावना दइ । विशेष अदालतं धाःसा अख्तियारं दायर याःगु मुद्दाय् गाक्क प्रमाण मदुगु धकाः सफाइ बीगु यानाहःगु दु ।
विशेष अदालत जुइमा वा मेगु छुं अदालत, न्यायाधीशतय्गु विवेकय् न्ह्यसः ब्वलंकेगु थाकुइ । खय्तला मुद्दाया फैसला दुगु सबुद प्रमाणया लिधंसाय् हे जुइगु खः । थज्यागु सबुद प्रमाणया हे लिधंसाय् सम्बन्धित निकायं आरोपपत्र दुत बीगु खःसा व हे प्रमाणया लिधंसाय् कानूनप्रदत्त सजाँय माग दावी नं नापं यानातःगु दइ । थुपिं मागदावीत ऐनं क्वछिनातकथं जुयाच्वनी । तर मागदावीया निंतिं गाक्क प्रमाण, साक्षीया कमीया कारण बल्लागु मुद्दाधकाः दावी याःसां अन्ततः आरोपीत मुक्त जुइगु याः ।
भ्रष्टाचारी मुद्दा, घूस प्रकरणय् जाँचबुझया निंतिं अनेक वैज्ञानिक व वैधानिक प्रकृया दयाच्वनी । थुपि घटनाया प्रत्यक्ष साक्षीहरूनं दइ । तर जूगु घटनायात कयाः न्याय बीम्ह मनूया मिखाय् अमान्य जुलधाःसा आरोपीत दोषमुक्त तकं जुयावनी । भ्रष्टाचारया हे फ्वलय् ज्वंगु धेबा, प्रमाणत समेत न्याय बीम्ह मनुखया बिचालय् मेकथं जुइगु नं याः । नकतिनि हे भ्रष्टाचारया न्यायसम्पादनय् रंगेहात धेबा लिसें ज्वंपिन्त उगु धेबा थःम्हेसिनं मसिक सुना नं ब्यूगु, थःम्ह घूस रकम माग मयानागु दावीया हे आधारय् नं आः विशेष अदालतपाखें सफाइ काःपिं आरोपीत दु । घुस ब्यूम्ह मनू सेवाग्राही मजूगु कारण नं गुलिखेयात विशेष अदालतं सफाइ ब्यूगु दु । थःम्ह हे मसिक घर्राय् धेबा तयाब्यूगु लिसःब्यूगु आधार मानेयानाm सफाइ ब्यूगु खनेदयावःगु दु ।
भ्रष्टाचार अन्तया निंतिं थःगु जीउ ज्यान हे बाजी तयाः थःपिनिगु कर्तब्य याःपिनिगु निंतिं थुकथंया सफाइया कारण हरेश नं नयेफु । तर आरोपपत्र तयार यायेवं हे आरोपी दोषी ठहर मजुइनं फु । उकिया निंतिं बल्लागु प्रमाण व अनुसन्धान आवश्यक जुइ । अथे हे न्याय सम्पादनयाइपिन्सं नं अनेक शब्दयात अनुकूल वा प्रतिकूल अर्थ बियाः आरोपीतय्त दोष मुक्त यायेबलय् मुलुकय् ब्वलनाच्वंगु भ्रष्टाचारया अन्त्य मजूसे समाजय् नकरात्मक सन्देश वनेफइ ।
नेपाल सरकारप्रमुख प्रधानमन्त्री केपी ओली मुलकको प्रशासन भ्रष्टाचारमुक्त र शून्य सहनशील बनाउने भनी भाषण गर्दै हिडीरहन्दापनि लक्ष्यमा पुग्न सकिरहेको छैन । आफ्नै मन्त्रीमण्डलका प्रभावशाली मन्त्री एवं सरकारको प्रवत्ताको कमिसन घूसको अडिओ सार्वजनिक हुँदापनि भ्रष्टाचारीहरूलाई कारवाही गरेको पाइएको छैन ।
मुलुकमा भ्रष्टाचार उन्मुलनको निमित्त अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोग अति नै सकृय रहेको पाइन्छ । समय समयमा सरकारी कर्मचारीहरू घूससहित रंगेहात पक्राउ परेको समाचारपनि प्रकाशनमा आउँछ । तर रंगेहात घुस सहित पक्राउ पर्ने १७ जनाले अदालतबाट सफाइ पाएको छ । रंगेहात घुससहित पक्राउ गर्नुलाई भ्रष्टाचार मुद्दामा सबैभन्दा ठूलो प्रमाण मानिन्छ । तर, त्यसरी पक्राउ परेका कर्मचारीहरू नै धमाधम सफाइ पाउने क्रम बढेको छ । रंगेहात पक्राउ परेका कर्मचारीले समेत सफाइ पाउन थालेपछि संस्थागत भ्रष्टाचार गर्नेहरूको हौसला झनै बुलण्ड हुने संभावना रहेको हुन्छ । विशेष अदालतले भने अख्तियारले दायर गर्ने मुद्दामा पर्याप्त प्रमाण नहुने गरेको फैसलामा उल्लेख गर्दै सफाइ दिएको छ ।
विशेष अदालत होस वा अन्य कुनै अदालत, न्यायाधीशहरूको विवेकमा प्रश्न गर्न कठिन छ । हुनत मुद्दाका फैसलाहरू उपलब्ध सबुद प्रमाणका आधारमा हुने गर्दछ । ती सबुद प्रमाणहरूकै आधारमा सम्बन्धित निकायले आरोपपत्र दाखिला गरेको हुन्छ भने सो ही संगै कानूनप्रदत्त सजाँय माग दावीपनि साथै गरिएको हुन्छ । यी मागदावीहरू ऐनले नै निधारण गरेको हुन्छ । तर मागदावीको निमित्त पर्याप्त प्रमाण, साक्षीको कमीका कारण बलियो मुद्दाभनी दावी गरेतापनि अन्ततः आरोपीहरू मुक्त हुने गर्दछ ।
भ्रष्टाचारी मुद्दा, घूस प्रकरणमा जाँचबुझको निमित्त अनेक वैज्ञानिक र वैधानिक प्रकृया हुने गर्दछ । ती घटनाका प्रत्यक्ष साक्षीहरूपनि हुने गर्दछ । तर भएको घटनाहरू न्याय दिने व्यक्तिको नजरमा अमान्य भयोभने आरोपीहरू दोषमुक्त समेत हुनजाने गर्दछ । भ्रष्टाचारकै क्रममा भेटिएका रकमहरू, प्रमाणहरू समेत न्याय दिने व्यक्तिको सोचमा अन्यथा पनि हुने गरेको हुन्छ । हालै भ्रष्टाचारको न्यायसम्पादनमा रंगेहात रकम सहित पक्राउ परेकाहरूलाई सो रकम आफ्नो जानकारीमा नआई कसैले दिएको, आफूहरूले घूस रकम माग नगरेको दावीकै आधारमा पनि अहिले विशेष अदालतबाट सफाइ पाएका आरोपीहरू रहेका छन् । घुस दिने व्यक्ति सेवाग्राही नभएका कारण पनि कतिपयलाई विशेष अदालतले सफाइ दिएको छ । आफूलाई थाहा नै नदिई घर्रामा पैसा राखिदिएको जवाफकै आधार मानेर सफाइ दिइएको पाइएको छ ।
भ्रष्टाचार अन्तको निमित्त आफ्नो जीउ ज्यानकै बाजी राखेर कर्तब्य निभाउनेहरूको निमित्त यस प्रकारको सफाइले निराशापनि छाउक सकिन्छ । तर आरोपपत्र तयार गर्दैमा आरोपी दोषी नठहरिन सक्छ । त्यस्को निमित्त आरोप पुष्टि गर्न बलियो प्रमाण र अनुसन्धान आवश्यक रहन्छ । त्यसरी नै न्याय सम्पादन गर्नेहरूले पनि अनेक शब्दलाई अनुकूल वा प्रतिकूल अर्थ लगाएर आरोपीहरूलाई दोष मुक्त गर्दा मुलुकमा विद्यमान भ्रष्टाचारको अन्त्य नभई समाजमा नकरात्मक सन्देश जान सक्दछ ।
