न्ह्यः खँ
नेवाः म्यूजिक भिडियोस ऐतिहासिक चरित्र तयाः निर्माण यायेगु तसकं म्हो । अझ नेवाः संकिपा वा नेपाली संकिपा तकं नं एतिहासिक रूपं निर्माण जुइगु तसकं म्हो । छाय्की ऐतिहासिक संकिपा वा (अजबचबअतभच) चरित्रयात धकिमय् न्ह्योने हयेगु धैगु अःपुगु ज्याखँ मखु । नेपालभाषाया छुं छुं म्यूजिक भिडियो ऐतिहासिक चरित्र तयाः निर्माण मजूगु नं मखु । अथेनं नेपालभाषाया छुंछुं म्यूजिक भिडियो गथेकी रवि साय्मिया निर्देशनय् भिंतुना भिंतुना भिंतुनालय् शंखधर साख्वाः, प्यम्ह शहीदपिं गंगालाल, धर्मभक्त, शुक्रराज शास्त्री व दशरथचन्दया चरित्र न्ह्यब्वःगु दु । छुं छुं म्युजिक भिडियोलय् राजमतिया चरित्र नं न्ह्यब्वयातःगु दु । यद्यपि राजमतिया ऐतिहासिक तथ्य लिसेया चित्र झीके मदुनि । थज्योगु हे झ्वलय् ऐतिहासिक चरित्र तयाः छगू म्युजिक भिडियो ङेङापा झ्यःया दरवार निर्माण जूगु दु । थुगु म्येय् ख्वपया अन्तिम मल्ल जुजु रणजीत मल्लया चरित्र व भारतया बेलियाय् च्वंम्ह वृद्धि लक्ष्मिया चरित्र तयाः निर्माण यानातःगु दु ।
म्ये
जनकवि दुर्गालाल श्रेष्ठया शब्द, संगीतकार न्ह्यु बज्राचार्यया संगीत अले सत्यनारायण मानन्धरया सलय् ङेङापा झ्यःया दरवार म्ये खः ।
म्येया शब्द ख्वपया स्थानीय भासा कथं च्वयातःगु दु । म्येया शब्दं छम्ह स्थानीय ख्वपया मनुखं हाकनं चाःगु ङेङापा झ्याःया दरवार चायेकुगुलिं स्वः वने नु धकाः थः मतिनामियात धयाच्वंगु दु । शब्दं हे ख्वपाया भौगोलिक थाय्या जानकारी नं बियाच्वंगु दु अले ख्वपया दरवार छुं मर्मत लिपा हाकनं चाःगु थें झी नं पुलांगु खँ त्वताः न्हूगु खँ नालाः न्हूगु सुरुवात यायेमाल धकाः धयाच्वंगु दु ।
म्येया संगीत तसकं हे कर्णप्रिय जु। म्येया संगीत संयोजन नं उतिकं हे यइपु जु । संगीतया सवालय् पुलांगु नेपाःया वाद्यवादनया सवाः बांलाक्क हे दु ।
म्येय् सत्यनारायण मानन्धरया सः तसकं हे कर्णप्रिय दु । शब्दय् उच्चारणय् मिठास दु । सः व शब्दया संयोजनं यानां म्येयात अति विशेष दयेकाब्यूगु दु ।
भिडियो
भिडियोया शुरुइ हे छगु सुचं कथं थुगु म्ये ख्वपया अन्तिम जुजु रणजीत मल्ल व वृद्धिलक्ष्मीया मतिनाय् आधारित याना दयेकागु धकाः जानकारी बियातःगु दु । जुजु रणजीत मल्लं वृद्धि लक्ष्मीलिसे व्याहा याये न्ह्यः ८ला तक्क वृद्धि लक्ष्मीलिसे इहिपा यायेत थी थी खँ सयेकाच्वंगु धकाः नं च्वयातःगु दु । थुपिं निम्ह चरित्रया दथुया काल्पनिक खँ जक न्ह्यथनातैगु धकाः नं भिडियोस च्वयातःगु दु ।
जुजु रणजीत मल्लया भुमिकाय् लोकंह्वाम्ह कलाकार कर्म दुसा रानी वृद्धिलक्ष्मीया भुमिकाय् मेम्ह लोकंह्वाःम्ह कलकार रोजीना सुवाल दु । अथेहे म्ये हालामि सत्यनारायण मानन्धर नं छम्ह दरवारया गायकया रूपय् न्ह्यब्वयातःगु दु । म्येया लोकेशन कथं ख्वपया दरवार लागा हे छ्यलातःगु दु । भिडियोस जुजु रणजीत मल्ल व रानी वृद्धिलक्ष्मी दथुया मतिनायात केन्द्रीत यानाच्वंगु दु ।
थुगु भिडियो थौंकन्हेया लोकंह्वाःम्ह निर्देशक विश्वास बज्राचार्यं निर्देशन यानातःगु दु । निर्देशक विश्वास बज्राचार्यं निम्ह मतिनामिया केमेस्ट्री न्ह्यब्वयेत कुतः यानातःगु दु । म्येया मेगु महत्वपूर्ण पक्ष थुकीया कोरियोग्राफी नं खः । नांजाःम्ह कोरियोग्राफर रोहिया महर्जनं थुकी कोरियोग्राफ यानातःगु दु ।
विश्लेष्ण
ङेंङापा झ्यःया दरवार म्ये जनकवि दुर्गालाल श्रेष्ठया शब्दं छगू सन्देश बियाच्वंगु दु । ७२ सालया भुखाय् लिपा दरवार क्षेत्र पुनरनिर्माण व जीर्णोद्वार जुयाः बन्द जुयाच्वंगु खःसा छुं मर्मत लिपा थुगु दरवार हाकनं चायेकुगु खः । अले थुगु हे दरवार स्वः वने नु व दरवार हाकनं मर्मत यानां चायेकुथें झीसं नं पुलांगु खँ लोमंकाः न्हूगु खँ नालाः न्हूगु शुरुवात याये नु धैगु भाव म्येय् च्वयातःगु दु । म्ये शब्द पुलां पह दुसां म्येया भाव आधुनिक खः । म्यें पुलांगु परम्परागत खँय् तक्यना मच्वंसे न्हूगु शुरुवात याये धैगु शब्दभाव दुथ्यानाच्वंगु दु । गुगु तसकं हे पाय्छि सन्देश खः । म्येया संगीत व संगीत संयोजनं म्येया सवाः पुलांगु हे पारम्परिक संगीतयात निरन्तरता बियाच्वंगु वाः चाइ ।
भिडियोस जुजु रणजीत मल्लं रानी वृद्धिलक्ष्मीयात अझ बांलाक्क थुइकेगु निंतिं नृत्यकला व गायनया अभ्यास यानाच्वंगु प्लट न्ह्यब्वयातःगु दु । म्यूजिक भिडियोया प्लटया निंतिं थुगु खँ पाय्छि हे खने दु । सांगीतिक पक्षयात बः बियातःगु थुगु भिडियोस जुजुया दरवारय् म्येहालीपिंनिगु पुचः नं न्ह्यब्वयातःगु दु । रानीलिसें रानीयात बिचाः याइपिं नं कोरसया रूपय् छ्यलातःगु दु ।
रणजीत मल्ल व रानी वृद्धिलक्ष्मीया सवारी दृष्य थुगु भिडियोया दकलय् मनमोहक पक्ष खः । दरवारया क्वसं न्यासी जूगु थुगु दृष्य स्वयेत सामान्य जक थें च्वंसां थुकीया आर्ट डाइरेक्शन तसकं हे च्वछाय्बह जु । हरेक कलाकारयात पुलांगु पहया वसः, तिसा, छत्र, सैनिक इत्यादि दुगु शट कम्पोज यायेत अःपुगु खँ धाःसा पक्कं मखु ।
म्येय् आर्ट डाइरेक्शनय् ध्यान नं उतिकं बियातःगु दु । छुं कथंया थौंया आधुनिक वस्तु वा सामान भिजुअलय् खने मदु । आकृष्ट शाक्यया क्यामरा नं सल्ल वं । भिडियोया निर्माता रजनी केसि मानन्धरं बांलाक्क हे निर्माणया भाला क्वब्यूगु खने दु ।
आलोचना
ऐतिहासिक भिडियो दयेकेगु कुतलय् आपलं हे महत्वाकांक्षा ब्वलनिगु याः । सकतां हे पुलांगु एतिहासिक रूपं जुइमाः धैगु भाव ब्वलनाच्वनिं । थुकीइ नं लोकेशन व ईया अभावं धैथें जाःगु लिच्व पिदनेत थाकुया च्वनिं । थुगु भिडियोनं भचा महत्वकांक्षा आपाः खनेदु । ऐतिहासिक म्ये धायेवं तुं दरवार दुने हे छायाँकन जुइमाः धैगु महत्वकांक्षा खने दु गुकिंयानां ३०० बर्ष न्ह्यःया दरवार लागाय् छायाँकन यायेगु इलय् आपलं हे दरवार खाली खाली खने दु । थाय्थासय् चिट शट कथं बगैंचा वा दरवाथें च्वंगु लोकेशन नं नालेफइगु स्थीति दु ।
कलाकार चयन थःगु थासय् खःसां ऐतिहासिक चरित्र न्ह्यब्वयेगु इलय् आपलं हे अध्ययन याये आवश्यक जु । जुजु थें जाःम्ह चरित्र न्ह्यब्वइगु इलय् जुजुपिं बिना पगडीया न्ह्यब्वयेगु इलय् मछिं थें ताइ । एतिहासिक जुजुपिनिगु सार्वजनिक किपाः वा मूर्तिइ अज्योगु लु खनेमदु । अथे हे तुं रानीपिनिगु सँ नं खुल्लारूपं त्वतेगु यानामतः । सन्दर्भया निंतिं वृद्धिलक्ष्मीया मूर्ति स्वल धाःसानं वृद्धिलक्ष्मी पह वयेक झीसं न्ह्यब्वये ज्यु ।
भिडियोस जुजु व रानी निम्ह प्याखँ हुलाच्वंगु आकर्षक नृत्य दु । थ्व छगू काल्पनिक घटना धकाः न्ह्यब्वयातःगु जुयाः थुकी धायेथाय् छुं मदु । तर नं ऐतिहासिक चरित्र न्ह्यब्वयातःगुलिं थुगु भिडियोया कोरियोग्राफी भचा पुलांगु पहया क्लाय्सिकल नृत्य खनेदयेमाःगु खः । नृत्यया भाव आधुनिक खनेदयाच्वंगु दु ।
उकथं हे दरवारया गायक धकाः स्वम्ह कलाकारपिं न्ह्यथनातःगु दु । तर भिडियोस दरवारया गायकपिं बँय्सं फ्यतुनां वाद्यबादन यानाच्वंगु दु । एतिहासिक दरबार दुेन थुलि लापर्वाही जुइमखुला धैथे ताइ । गायकया दृष्य वइबलय् हे सुखमदु थें ताइ । छगू आसन वा चकटि वा ह्याउँ कापः जक दुसां स्वयेबलय् मिखा याउँसे च्वनिं ।
भिडियोया दकलय् आलोचनात्मक पक्ष मेगु छता नं दु । भिडियोस म्येय् ङेङापा झ्याःया दरवार स्वःवने नु धयाःतःगु दु । तर गननं दरवारया सौन्दर्यता न्ह्यब्वयातःगु ङेङापा झ्याः शट मदु । क्लोज शटय् हे सिधयेकातःगु दु । दरवारया बिषयलय् दयेकातःगु म्येय् ङेङापा झ्याःया दरवार हे स्वयेमदुगु भचा मछिं थें ताः ।
लिखँ
नेपालभाषाया मतिना, महत्वकांक्षा अले मेहनतं थुगु भिडियो तयार जूगु दु । छगू न्हूगु सोचं थुगु भिडियोस खने दु । झीत ऐतिहासिक बाखं वा ऐतिहासिक घटना कल्पना याये तसकं अःपू । अझ थीथी विदेशी हलिउड बलिउडया प्याखँ स्वयाः थथे जुइमाः अथे जुइमाः धकाः टिप्पणी याये नं तसकं अःपु । तर थज्योगु भिडियो दयेकेगु सोच व कुतःयात च्वछाय्बह जु । भिडियो स्वतले तसकं हे न्ह्यइपु । भिडियोया भ्यूज थहाँवनेमा धकाः कामना याये ।
