नेपालभाषाया न्हापांगु संकिपा सिलु संकिपा पिहां वयेधुंकाः नेपालभाषाया संकिपा दयेकेगु क्रम न्ह्यात । विषेश यानाः भिडियो संकिपा दयेकेगु शुरु जुल । थुकथं भिडियो संकिपा दयेकेमाःगु कारण खः । संकिपा दयेकेत माःगु खर्च । सेलुलाइत संकिपाः दयेकेबलय् आपालं खर्च माः । भिडियो संकिपाः दयेकेत धाःसा आपाः खर्च म्वाः अथे जुयाः उगु इलय् आपालं नेपालभाषाया भिडियो संकिपा दयेकेगु झ्वलय् दयेकूगु छगू भिडियो संकिपा खः ‘चरित्र’ । उगु संकिपाया छम्ह नायक खः नविन जोशी । जोशीया कथं थः नायक जुइधकाः संकिपा दयेकेगु ज्या जूगु धाःसा मखु ।
नविन जोशी व राजभाई सुवाल २०४० सालया ब्याच आरआर क्याम्पसया । थःपिनिगु ब्वनेज्या क्वचायेधुंकाः छु.यायेमाः धइगु सोचं चरित्र संकिपा दयेकेगु ज्या जूगु खः । निपाः ख्वाःपाः दयेकेगु स्वयां न्ह्यः चरित्रया ज्या न्ह्याःगु खःसां नं थीथी कारणं यानाः निपाः ख्वाःपाः धाःसा न्हापा पिदन । वयां लिपा चरित्र संकिपा पिहां वल ।
चरित्र संकिपा थः गुरु गोविन्द चिकंमूयात सम्मान यायेगु कथं दयेकेगु ज्या जूगु खँ भाजु जोशी कनादी । वय्कःया कथं २०३३ सालपाखें चिकंमूं दबू प्याखं दयेकूगु खः । छगू सामाजिक दबू प्याखं गुकी जोशी चिरिमांपाखे पीडित मचाया अभिनय यागु खः । गुगु अभिनय उगु इलय् आपास्यां च्वछाःगु खः । तर संकिपा दयेकेगु झ्वलय् धाःसा छुं छुं हिउपाः वःगु खँ नं जोशीं कनादी ।
उगु इलय् दक्षिण–पश्चिम भेगय् तसकं चर्चित जूगु दबू प्याखंयात लिपा थःपिसं संकिपा कथं न्ह्यब्वयागु खँ कनादिसें जोशीं तर उगु संकिपाय् थम्हं अभिनय यायेगु न्हापा सोच मदुगु खःसा लिपा बाध्यतावश अभिनय यायेमाःगु खँ नं कनादी ।
चरित्र संकिपा दयेकेगु झ्वलय् ६९ हजार तक खर्च जूगु खःसा उकिया लाय् तकं साले मफुगु खँ नं जोशी कनादी । पवन जोशी निर्देशन याःगु संकिपाय् मेम्ह नायक कथं विजय मानन्धरं अभिनय याःगु खःसा नायिकाय् धाःसा गुणकुमारी महर्जन व तिमिला श्रेष्ठं अभिनय याःगु खः । संकिपाया क्यामरा धाःसा राजभाई सुवालं व जोशी जानाः याःगु खः ।
चरित्र संकिपा दयेकेधुंकाः आपालं थासय् वनाः क्यनेगु ज्या जूगु खःसां नं लाय् तकं सालेमफुगु मेगु कारण थःपिसं निसः स्वयां अप्वः चक्का दयेका भिडियो पार्लरय् मीत स्वयागु खःसा न्यय्गू चक्का स्वयां अप्वः मीमफुगु खँ नं जोशीं कनादी । उगु इलय् भिडियो क्यनेगु हल मदुगुलिं यानाः नं संकिपा चले यायेत थाकूगु अनुभव नं वय्कःयाके दु ।
वयां लिपा वय्कःपिसं छगू स्तरीय संकिपा दयेकेगु तयारी कथं मनू मखुम्ह मनू दयेकेगु कुतः जूगु खः । उगु संकिपाया छपू म्ये जक निगू लाख तक खर्च जूगु तर संकिपा धाःसा दयेके मफुगु दुःख नं वय्कलं प्वंकादी ।
थः छम्ह कलाकार स्वयां नं अप्वः धयाथें टेक्निसियन जूगुलिं नेवाः संकिपा नं स्तरीय जुइमा धइगु अवय्कःया चाहना खः । नेपालभाषाया संकिपा स्तरीय जक मखुसें नेपालभाषा, संस्कृति व तजिलजिया संरक्षण जुइमा धकाः निरन्तर न्ह्यानाच्वनागु खःसां नं स्तरीय यायेगुलिं अप्वस्यां ध्यान मबिउगु खँय् नं वय्कलं दुःख तायेकादी ।
थौंकन्हय् छु यानाच्वनादिया ?
थौंकन्हय् जि नेवाः टेलिभिजनया प्रमुख कथं ज्या यानाच्वना । नेपालभाषाया टेलिभिजन नं विश्वस्तरीय जुइमाः धकाः निरन्तर कुतः यानाच्वना । खय्त ला जि वंगु सुइदँ न्ह्यवंनिसें टेक्निकल रूपं ज्या याना वयाच्वनागु खः । च्यानल नेपाल लिजं कयाः नं नेपालभाषाया ज्याझ्वः न्ह्याकागु खः । उकथं हे अरनिको टेलिभिजन, काष्ठमण्डप निसें आपालं संस्थाय् नेपालभाषा संस्कृति दुथ्याकेमाः धकाः संलग्न जुयागु खःसां नं स्तरीयताया सवालय् विवाद जुयाः जिं थम्हं हे स्तरीय ज्याझ्वः उत्पादन जुइमा धकाः नेवाः टेलिभिजन चायेकाः ज्या यानागु खः ।
छि कला क्षेत्रय् गुकथं लात ?
जि मचाबलय् दक्षिण–पश्चिम भेगय् गोविन्द चिकंमू दयेकूगु दबू प्याखनय् २०३३ सालपाखें अभिनय यानागु खः । वयां लिपा चरित्र नांया संकिपाय् अभियन यानाः । वयां लिपा नं छुं छु्ं नेपालभाषाया ज्याझ्वलय् अभिनय यानाः । तर जिगु क्षेत्र अभिनय स्वयां नं क्यामरा पर्सन खः । उकिं दकलय् अप्वः ध्यान उकी वनाच्वनी । अथेला जिं अन्तरस्कुल व अन्तर क्याम्पसस्तरीय जूगु चिनाखँ कासाय् ब्वति कयाः सिरपाः नं त्याकूगु दु । तर उकियात नं निरन्तर बीमफु ।
दबू प्याखंनय् म्हितेगु व संकिपाय् म्हितेबलय् छुकिं सन्तुष्टि दु ?
अन्तुष्टि दबू प्याखनय् दु । दबू प्याखं म्हितेबलय् दर्शकया प्रत्यक्ष प्रतिक्रिया वइ । दर्शकया प्रतिक्रिया कथं नं अभिनय अझ स्तरीय दयेकेत ग्वाहालि याइ । तर संकिपाय् अज्याःगु अवसर दइमखु । छकः अभिनय यायेधुंकाः थनथाय् लाक्क भिंकेमाः धकाः प्रत्यक्ष अनुभव संकिपाय् दइमखु । तर दबू प्याखनय् अज्याःगु अनुभव जुइ ।
अभिनय यानाः गुलि तक सन्तुष्टि जुयादिया ?
सन्तुष्टि दु हे धायेमाः । न्हापा चरित्र दबूप्याखं क्यं वनेगु झ्वलय् जिगु अभिनय खनाः ध्यबाया माः क्वखायेकी थुकिं थःत तसकं गर्व दु । तर जि छम्ह कलाकार स्वयां नं टेक्निसियन खःसा अथेजुयाः अप्वः ध्यान उकी हे वनाच्वन ।
छि छम्ह टेक्निसियन नं धयादिल मेखे अभिनय नं यानादिल । निता मध्ये गुलिं लय्ताः ?
निगुलिं नं उलि हे लय्ता । तर जि छम्ह क्यामरा पर्सन जूगु ल्याखं नेवाः संकिपा वा नेवाः म्ये स्तरीय जुइमाः धकाः निरन्तर लगे जुयाच्वनागु खः । जिपिं २०४० सालं आरआर क्याम्पसया ब्याच खः । ब्वनेज्या क्वचायेधुंकाः स्तरीय नेवाः संकिपा दयेकेमाः धकाः निरन्तर लगे जुयाच्वनागु दु । आः नं नेपालभाषाया ज्याझ्वः स्तरीय जुइमाः धकाः निरन्तर लगे जुयाच्वना ।
थीथी टेलिभिजनय् आवद्ध जुयादिल, आः वयाः थःगु हे टेलिभिजन चायेकेमाःगु आवश्यकता गुकथं जुल ?
खः जि आपालं टेलिभिजनय् संलग्न जुयाः स्तरीय नेवाः ज्याझ्वः न्ह्याकेमाः धकाः, तर थम्हं धयाथें मजूगुलिं यानाः थम्हं टेलिभिजन चायेकेमाःगु खः ।
टेलिभिजनया नितिं गुलि तक विज्ञापन वः ?
खास हे विज्ञापन वयाच्वंगु मदु । जिं आपालं नेवाः उद्यमीपिंत नेपालभाषाया ज्याझ्वःया निंतिं विज्ञापन बीत इनाप याना तर सुनां नं चिउताः मतः । नेवाः उद्यमीलिसे सहलह यायेगु झ्वलय् वय्कःपिंके म्होतिं नं १० लाख तकाया विज्ञापन यायेगु ध्यबा दइ । उकिं मध्ये १० प्रतिशत जक नेवाः ज्याझ्वःयात फ्यानाबिउ धकाः इनाप याना तर वय्कःपिसं उलि नं यानामदी । थुकिं तसकं दुःख ताः ।
टेलिभिजन चले यायेगु आर्थिक व्यवस्था गुकथं यानाच्वनादिया ?
लकडाउन न्ह्यः तकं चिचीधंगु विज्ञापन भचा दुगु खः । आः अज्याःगु विज्ञापन नं मदु । अथे जुयाः भचा थाकुयाच्वंगु दु ।
अन्तय् पेज थ्रीपाखें छुं धायेगु दु कि ?
जितः लुमंका दिल उकियात कयाः सुभाय् नेपालभाषाया ज्याझ्वः त स्तरीय जुइमा धइगु जिगु आज्जु खः । नेपालभाषाया ज्याझ्वः नं विश्वस्तरीय जुइमाः थ्वहे जिगु मनतुना खः । टेक्निकल क्षेत्रय् स्वयेगु खःसा आपालं नेवाःत दु । तर नेपालभाषाया ज्याझ्वः धाःसा उलि स्तरीय खनेमदु । उकिं क्वालिटी सुधार यायेमाः धइगु जिगु बिचाः खः ।
(पेजथ्रीया निंतिं नविन जोशी लिसे दिलिप शाहीया खँल्हाबल्हा)
